«ای مردم پروردگارتان را بپرستید.»
باسمه‌تعالی
«ای مردم پروردگارتان را بپرستید.»
محمد بارونی
در قرآن کریم این کتاب انسان‌ساز و جامعه پرورآیاتی آمده است که افراد و گروه‌های خاصی را مورد خطاب قرار می‌دهد. از جمله این خطاب ها عبارات یَا أَیُّهَا النَّبِیُّ، یا أَیهَا الرَّسُولُ، یَا أَیُّهَا الْمُزَّمِّلُ، یَا أَیُّهَا الْمُدَّثِّرُ، یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا، یَـأَایُّهَا ٱلإِنسَانُ، یا أَیُّهَا النّاسُ و … است.
عبارت یا أَیُّهَا النّاسُ در قرآن حدود ۲۰ بار تکرار شده است که یک خطاب جامع و عمومی است و نشان می دهد که قرآن مخصوص نژاد، قبیله، طایفه و قشر خاصی نیست. بلکه برای همه مردم جهان و آحاد بشری است.
قرآن در این آیات مرم را به عبادت پروردگارعالمیان، پیروی از سخنان پیامبر اسلام (ص)، توجه به سرای آخرت، پرهیز از و وسوسه‌های شیطان و تفکر در آفرینش انسان و رعایت تقوا و دوری از گناهان دعوت می‌کند. به عبارتی می‌توان گفت که این آیات منشور جهانی قرآن است.
یکی از این آیات ۲۰ گانه که با یَا أَیُّهَا النَّاسُ ، آغاز می شود آیه ۲۱ سوره بقره است.
قرآن در این آیه می‌فرماید: ای مردم (یَا أَیُّهَا النَّاسُ) پروردگارتان را عبادت کنید (اعْبُدُوا رَبَّکُمُ) همان پروردگاری که شما را آفریده است (الَّذِی خَلَقَکُمْ) و همان پروردگاری که انسان‌های پیش از شما را نیز آفریده است (وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ) باشد که شما پرهیزگار شوید. (لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ)
این آیه براى برانگیختن حس شکرگزارى مردم و جذب آنها به عبادت پروردگار از مهم‌ترین نعمت شروع می‌کند که نعمت خلقت و آفرینش همه انسان‌ها است، نعمتى که هم نشانه قدرت خدا است و هم علم و حکمت او و هم رحمت عام و خاصش، چرا که در خلقت انسان این گل سرسبد عالم هستى، نشانه‌های علم و قدرت بی‌پایان خدا و نعمت‌های گسترده‌اش کاملاً به چشم می‌خورد.
آنها که در برابر خدا خاضع نیستند و او را پرستش نمی‌کنند غالباً به‌خاطر این است که در آفرینش خویش و گذشتگان خود نمی‌اندیشند و به این نکته توجه ندارند که این آفرینش بزرگ و این نعمت هاى حساب شده و بى نظیرکه در جسم و جان انسان، نمایان است نمى توان به عوامل کور و کر طبیعى نسبت داد.
بنابراین یادآورى این نعمت‌ها، هم دلیلى است بر خداشناسى و هم محرکى است براى شکرگزارى و پرستش پروردگاری که ما را آفریده است و نتیجه این عبادت و پرستش، تقوا و پرهیزگارى است (لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ)
قرآن در آیه بعد به قسمت دیگرى از نعمت‌های بزرگ خدا که می‌تواند انگیزه شکرگزارى باشد اشاره کرده است:
۱- آفرینش زمین : همان خدائى که زمین را بستر استراحت شما قرار داد (الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ الأرْضَ فِرَاشًا)
این مرکب راهوارى که شما را بر پشت خود سوار کرده و با سرعت سرسام‌آوری در این فضا به حرکات مختلف خود ادامه می‌دهد، بی‌آنکه کمترین لرزشى بر وجود شما وارد کند، یکى از نعمت‌های بزرگ او است.
نیروى جاذبه‌اش که به شما اجازه حرکت و استراحت و ساختن خانه و لانه و تهیه باغ‌ها و زراعت‌ها و انواع وسائل زندگى می‌دهد، نعمت دیگرى است، هیچ فکر کرده اید که اگر جاذبه زمین نبود در یک چشم بر هم زدن همه ما و همه خانه هاى وسائل زندگیمان بر اثر حرکت دورانى زمین به فضا پرتاب و در فضا سرگردان مى شد؟!
۲_ آفرینش آسمان : آسمان را همچون سقفى بر بالاى سر شما قرار داد. (وَالسَّمَاءَ بِنَاءً )
یکى از معانی آسمان که در این آیه به آن اشاره شده است همان جو زمین است، یعنى قشر هواى متراکمى که دورتادور کره زمین را پوشانده و طبق نظریه دانشمندان ضخامت آن، چند صد کیلومتر است.
اگر این سقف نبود، زمین دائماً در معرض رگبار سنگ‌های پراکنده آسمانى بود و عملاً آرامش از مردم جهان سلب می‌شد ولى این قشر فشرده چند صد کیلومترى تقریباً تمام سنگ‌های آسمانى را قبل از سقوط به سطح زمین مى سوزاند و نابود مى کند و تنها تعداد بسیار کمى مى توانند از آن عبور کرده و به عنوان یک زنگ خطر براى زمینیان به گوشه اى پرتاب شوند، و این تعداد کم هرگز نتوانسته است آرامش را بر هم زند.
۳- نعمت باران: و از آسمان آبى نازل کرد. (وَأَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً)
اما چه آبى؟ حیات‌بخش و زندگى آفرین و مایه همه آبادی‌ها و شالوده همه نعمت‌های مادى. خداوند باران را از آسمان نازل می‌کند تا به تمام قله‌های کوه‌ها، تپه‌ها و گودال‌ها و خلاصه تمام نقاط مرتفع و هموار برسد و همگى بدون استثناء سیراب گردند و آن را دانه دانه و نرم و پى در پى گاهى به صورت دانه هاى درشت و گاهى قطره هاى کوچک تر قرار داد، تا کاملاً در زمین فرو رود، و سیراب گردد، و آن را به صورت سیلابى نفرستاد تا زمین ها و درختان و مزارع و میوه هاى شما را بشوید و ویران کند.
۴- انواع میوه ها : میوه هائى را به عنوان روزى شما از زمین خارج ساخت (فَأَخْرَجَ بِهِ مِنَ الثَّمَرَاتِ رِزْقًا لَکُمْ)
این برنامه الهى که از یک‌سو، رحمت وسیع و گسترده خدا را بر همه بندگان مشخص می‌کند و از سوى دیگر بیانگر قدرت او است که چگونه از آب بی‌رنگ صد هزاران رنگ از میوه‌ها و دانه‌های غذائى با خواص متفاوت براى انسان‌ها و همچنین جانداران دیگر، آفریده است، یکى از زنده‌ترین دلائل وجود او است؛ لذا بلافاصله اضافه می‌کند: اکنون که چنین است برای‌خدا شریک‌هایی قرار ندهید درحالی‌که می‌دانید. (فَلا تَجْعَلُوا لِلَّهِ أَنْدَادًا وَأَنْتُمْ تَعْلَمُونَ)
آرى همه شما می‌دانید که این بت‌های ساختگى، نه شما را آفریده‌اند و نه روزى می‌دهند، و نه کمترین مواهب شما از ناحیه آنها است، پس چگونه آنها را شبیه خدا می‌دانید.
یَا أَیُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّکُمُ الَّذِی خَلَقَکُمْ وَالَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَتَّقُونَ
التماس دعا
منبع: تفسیر نمونه – حضرت آیت‌الله مکارم شیرازی
