« چگونه روانی آرام داشته باشیم ؟ »
به نام خدا
چگونه روانی آرام داشته باشیم؟
” محمد بارونی “
بهداشت روان را سلامت فکر و قدرت سازگاری فرد با محیط و اطرافیان را تعریف کردهاند. بر همه ما لازم است که همان گونه که برای بهداشت تن و جسم خود تلاش میکنیم تا بدنی سالم و عاری از رنج و بیماری داشته باشیم، باید برای دارابودن فکری سالم و روحی آرام و روانی بهدوراز استرس، بخل، حسد، کینه، ترس و … تلاش نماییم. چرا که برخی از بیماریهای روحی و روانی بر تن و جسم نیز تأثیر میگذارند و آن را بیمار میکنند.
وقتی که به کتاب شفابخش و هدایتگر قرآن مراجعه میکنیم، میبینیم که پروردگار عالم، برای این که بندگانش بتوانند دلی آرام داشته باشند، دستوراتی صادر کرده است که به چه نمونه آن اشاره میشود:
صبر: صبر یعنی بردباری، شکیبایی، تحمل و ایستادگی، مقاومت و پایداری.
در قرآن میخوانیم ای کسانی که ایمان آوردهاید از صبر کمک بگیرید (بقره – ۱۵۲) واژه صبر بسیار مورد تأکید قرآن است به طوری که این واژه حدود ۷۰ بار در قرآن آمده است. یکی از معانی که برای صبر بیان شده است، صبر بر گرفتاریها و مشکلات است، یعنی انسان بتواند با تحمل و صبر در مقابل حوادث ناگوار و رویدادهای ناخوشایند که پیش میآید، مقاومت و پایداری نماید تا از آسیبهای روانی محفوظ بماند.
نماز: نماز یعنی بندگی و اطاعت خدا، ارتباط با پروردگار هستی و راز و نیاز با او
در ادامه آیهای که در بالا ذکر شد، یکی دیگر از عواملی که سبب آرامش دل و تسلی خاطر انسان میشود نماز است و لذا خدا، ایمانآورندگان راهش را مخاطب قرار داده و میفرماید: ای مؤمنان در کارهایتان از نماز کمک و یاری بگیرید. چون نماز ارتباط خالق و مخلوق است و آن هنگام که بنده در پیشگاه خالق خود قرار میگیرد و او را به بزرگی یاد میکند و فقط از او یاری و مدد میطلبد، هیچگاه در برابر مشکلات، خود را تنها و بی کس نمییابد و همه توجهش به دوست و یاری کنندهای است که بر همه نیازهای نهان و آشکارش آگاه است.
تقوی: تقوی یعنی پرهیزگاری، اطاعت امر خدا، انجام واجبات الهی و دوری جستن از بدیها و زشتیها
خداوند به بندگان خود این نوید را داده است که اگر پرهیزگار باشید و تقوی را رعایت کنید، من راههای برونرفت از مشکلات و مصیبتها را به شما نشان خواهم داد و از جایی که گمان نمیبرید به شما روزی میدهم (طلاق ۳-۲) و البته راه خروج از مشکلات و ناملایمات و رسیدن به آرامش، خودش نوعی روزی است که توسط پروردگار به بندگان اعطا میشود.
توکل: توکل به خدا یعنی کار را به خدا واگذار کردن و او را وکیل خود قراردادن.
قرآن به مؤمنان بشارت میدهد که هرکس خدا را وکیل خود قرار دهد و کارش را به او بسپارد خدا برایش کافی است . (طلاق -۳) آری همین توکل به منبع لایزال الهی سبب میشود که انسان با تکیه به قدرت و قوت الهی در برابر مشکلات کمر خم نکند و با واگذار نمودن کارش به خدا، آرامش درونی خود را حفظ نماید.
ذکر و دعا: به یاد خدا بودن، خدا را صدا کردن، به امر پروردگار عالمیان توجه نمودن و …
قرآن در این باره میفرماید: آگاه باشید و بدانید که دلها فقط با یاد خدا آرامش پیدا میکند ۰ (رعد – ۲۸) آری اگر به یاد خالق خود باشیم او نیز ما را فراموش نخواهد کرد، چرا که خودش فرمان داده است که ” مرا بخوانید تا به شما پاسخ دهم ” (غافر -۶۰) و چقدر خوب است که انسان دل به کسی ببندد که مداوم پشتیبان و پناهگاه اوست بخصوص در اوقاتی که دلهرهها و ناامیدیها به انسان حملهور میشوند و آنگاه است که یاد خدا و خواندن او آنچنان آرامش بر روح و روان حاکم میکند که باورش شاید برای بعضیها مشکل باشد.
اینها تعدادی از عواملی است که بیان شد. بهیقین عوامل دیگری در قرآن وجود دارد که توسل به آنها میتواند آرامش روان را برای انسانها به ارمغان آورد. مثلاً خود قرآن شفاست برای آنان که به آن رجوع کنند، یا توبه و بازگشت به خدا، درهای امیدی است که خداوند به روی بندگانش میگشاید و …
از خداوند بزرگ میخواهیم که ما را با کتاب خودش بیشتر آشنا کند تا بتوانیم با بهرهگیری از آن دریای بیکران آنچنان آرامش و سکینهای به دست آوریم که هیچ امر مشکلی نتواند، آرامش روحی و روانی ما را خدشهدار نماید. آمین