« آیات زندگی (۹) – چهار ویژگی قرآن کریم »
باسمه تعالی
« آیات زندگی (۹) – چهار ویژگی قرآن کریم »
برای خواندن مطلب اینجا کلیک کنید
وَ نَزَّلْنَا عَلَیْکَ الْکِتَابَ تِبْیَنًا لِّکُلِّ شَىْءٍ وَ هُدًى وَ رَحْمَهً وَ بُشْرَى لِلْمُسْلِمِینَ (نحل /آیه ۸۹)
و ما این کتاب را بر تو نازل کردیم که بیانگر همه چیز، و مایه هدایت و رحمت و بشارت براى مسلمانان باشد.
قرآن بیانگر همه چیز است.
در قرآن، بیان همه چیز هست، ولى با توجه به این نکته که قرآن یک کتاب تربیت و انسان سازى است که براى تکامل فرد و جامعه در همه جنبه هاى معنوى و مادى نازل شده است، روشن مى شود که منظور از همه چیز، تمام امورى است که براى پیمودن این راه لازم است، نه این که قرآن یک « دائره المعارف » بزرگ است که تمام جزئیات علوم ریاضى و جغرافیائى و شیمى و فیزیک و گیاه شناسى و مانند آن در آن آمده است، هر چند قرآن یک دعوت کلى به کسب همه علوم و دانش ها کرده که تمام دانش هاى یاد شده و غیر آن در این دعوت کلى جمع است.
به علاوه، گاهگاهى به تناسب بحث هاى توحیدى و تربیتى، پرده از روى قسمت هاى حساسى از علوم و دانش ها برداشته است، ولى با این حال، آنچه قرآن به خاطر آن نازل شده و هدف اصلى و نهائى قرآن را تشکیل مى دهد، همان مسأله انسان سازى است، و در این زمینه، چیزى را فروگذار نکرده است.گاهى انگشت روى جزئیات این مسائل گذارده و تمام ریزهکاری ها را بیان مى کند و گاهى مسائل حیاتى انسان را به صورت هاى کلى و کلى تر مطرح مى نماید.
چهار مرحله هدایت
جالب این که درآیه فوق، چهار تعبیر براى هدف نزول قرآن ذکر شده است:
۱ ـ تِبْیاناً لِکُلِّ شَىْء: « قرآن بیانگر همه چیز است».
۲ ـ مایه هدایت است (هُدىً)
۳ ـ اسباب رحمت است (وَ رَحْمَهً)
۴ ـ در آخرین مرحله مى گوید: موجب بشارت براى عموم مسلمانان است (وَ بُشْرى لِلْمُسْلِمِیْنَ)
حدیث:
۱- امام باقر (ع)فرمود: هر چه را که امّت به آن نیاز داشته، در قرآن آمده است و هر سخنى که از من شنیدید اگر سند قرآنى‌اش را بخواهید، خواهم گفت.
۲- در حدیثى از امام صادق(ع) مى خوانیم: خداوند در قرآن هر چیزى را بیان کرده است، به خدا سوگند چیزى که مورد نیاز مردم بوده است کم نگذارده، تا کسى نگوید: اگر فلان مطلب درست بود در قرآن نازل مى شد، آگاه باشید همه نیازمندی هاى بشر را خدا در آن نازل کرده است.
سخن دانشمندان غربی
الف) دکتر گرینه دانشمند فرانسوی
از علت مسلمان شدنش را پرسیدند؟
گفت: من در تمام آیات قرآنی که در زمینه علوم طبیعی و بهداشتی و طبّی بود مطالعه کردم و آنها را به خوبی فهمیدم و با علوم جدید منطبق دیدم از این رو مسلمان شدم. زیرا یقین کردم که محمد(ص) متجاوز از هزار سال پیش بدون اینکه معلم بشری داشته باشد، حق را بیان کرده است.
ب ) دکتر«گوستاولوبون» فرانسوی:
قرآن که کتاب آسمانی مسلمین است تنها منحصر به تعالیم و دستورهای مذهبی نیست و بلکه دستورهای سیاسی و اجتماعی مسلمانان نیز در آن درج است. تعلیمات اخلاقی قرآن به مراتب بالاتر از تعلیمات اخلاقی انجیل است.
داستان
« فضیل بن عیاض» از راهزنان و دزدان زبردستی بود که در اطراف سرخس، اموال کاروان‌ها را غارت می‌کرد و شنیدن نامش، لرزه بر اندام مردم می‌انداخت. روزی چشمش به دختری زیبا افتاد و عاشق و دلباخته‌ی او شد. پیش رفت و به او گفت: «امشب به خانه‌ی شما می‌آیم (منتظر باشید) . به پدر و مادر خود بگو اتاقی آماده کنند و نردبانی کنار دیوار بگذارند؛ چون من از دیوار بام وارد می‌شوم» .
وقتی دختر این خبر را به پدر و مادر خود رساند، آنان از ترس، آن چه را فضیل گفته بود، انجام دادند و با اندوه، از خدا می‌خواستند که شر فضیل را از آنان برطرف گرداند. نیمه‌های شب، صدای پای فضیل از روی بام به گوش رسید. ناگهان فضیل در آن دل شب، صدای تلاوت قرآن را شنید که کسی این آیه‌ی کریمه را می‌خواند:
( أَلَمْ یَأْنِ لِلَّذِینَ آمَنُوا أَنْ تَخْشَعَ قُلُوبُهُمْ لِذِکْرِ اللَّهِ…..)
آیا گاه آن نرسیده است که دل‌های مؤمنان (ظاهری) در برابر ذکر خدا و آن چه از حق نازل شده است، خاشع گردد و به دل توجه کنند؟ (حدید، ۱۶)
چون این آیه به گوش فضیل رسید، به یک باره پرده ی شهوت و غفلت را کنار زد و دیده ی باطنش باز شد و دانست، آن چه را باید بداند! آنگاه متوجه درگاه الهی شد و بی اختیار فریاد کرد: ای پروردگار من! آری، گاه آن رسیده است. اکنون وقت آن است که قلب‌ها خاشع و نرم شوند. همان جا توبه کرد و از وصال دختر چشم پوشید. فضیل بعد از توبه کردن و توجه به خدا، به مقام والایی در کمال اخلاقی رسید. او از جمله ی عارفان بزرگ آن عصر به حساب می‌آید و شاگردانی نیز تربیت کرده است.
فضیل در پایان عمر، در شهر مکه و در جوار کعبه می‌زیست و سرانجام نیز در روز عاشورا در شهر مکه درگذشت. (سفینه البحار، ج۲، ص ۳۶۹)
