« چه فرزندانی باید تربیت کنیم ؟»
باسمه تعالی
« چه فرزندانی باید تربیت کنیم ؟»
محمد بارونی
همه اعتقاد داریم که قرآن کتاب هدایت و بیان کننده حق از باطل و آشکار کننده راه سعادت و پیروزى و نجات از گمراهى است. دستورات این کتاب با عظمت باید در زندگی سرلوحه همه ما باشد و اگر خواهان بهترین زندگی در دنیا و آخرت هستیم لازم است به این کتاب الهی چنگ بزنیم و به آن متمسک شویم .
در قرآن حدود ۱۶۰ دعا از سوی پیامبران، صالحان، فرشتگان و … آمده است و ما در این نوشته فقط به تعدادی از این درخواست ها که در باره تربیت فرزند است، اشاره می کنیم، باشد با پیروی از کلام وحی بکوشیم نسلی پرورش دهیم که مورد رضایت خدا باشد .
- حضرت ابراهیم (ع) : رَبِّ هَبْ لِی مِنَ الصّالِحِینَ .
پروردگارا ! (فرزندی) از گروه صالحان به من ببخش. «صافات -۱۰۰»
- حضرت یوسف(ع) : تَوَفَّنِی مُسْلِماً وَ أَلْحِقْنِی بِالصّالِحِینَ .
حضرت یوسف می گوید: خدایا مرا مسلمان بمیران و مرا به شایستگان ملحق فرما. «یوسف-۱۰۱»
- حضرت سلیمان (ع): وَ أَدْخِلْنِی بِرَحْمَتِکَ فِی عِبادِکَ الصّالِحِینَ.
حضرت سلیمان می فرماید : پروردگارا ! در سایه رحمت خود، مرا در زمره ی بندگان شایسته ات وارد کن. (نمل-۱۹)
براساس آیه ۱۱۴ سوره آل عمران صالحان کسانی هستند که به خدا و روز قیامت ایمان دارند و امر به معروف و نهی از منکر می کنند و در کارهای خیر شتاب می ورزند .
آری اولاد صالح ، هدیه الهی و یکی از دعاهای انبیاست، و آن چه باید برای فرزند محور باشد، صالح بودن است نه امور دیگر، چرا که فرزند صالح، بهترین یاور در مسیر حرکت خانواده بسوی خداست، با ایمان مردن و در زمره صالحان قرار گرفتن، آرزوی پاکان است و صالحان دارای بالاترین مقام در آخرت هستند و هر کس، در هر شرایطی باید به رحمت الهی متوسّل شود،حتّی پیامبران.
- حضرت زکریا (ع) : قالَ رَبِّ هَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ ذُرِّیَّهً طَیِّبَهً
حضرت زکریّا می فرماید: پروردگارا! از جانب خود نسلی پاک و پسندیده به من عطا کن . ( آل عمران -۳۸)
بلی، درخواست فرزند پاک و نسل پاک، سنّت و روش انبیاست و ارزش ذریّه و فرزندان، به پاکی آنهاست.
- حضرت ابراهیم (ع): رَبِّ … وَ اجْنُبْنِی وَ بَنِیَّ أَنْ نَعْبُدَ الْأَصْنامَ
حضرت ابراهیم می فرماید: پروردگارا ! و من و فرزندانم را از اینکه بت ها را بپرستیم دور بدار. «ابراهیم – ۳۵»
دعا برای حفظ فکر و عقیده ی صحیح، از بهترین دعاهاست و دردعاها، دیگران به خصوص فرزندان خود را نیز از یاد نبریم.
- حضرت ابراهیم (ع) : رَبَّنا إِنِّی أَسْکَنْتُ مِنْ ذُرِّیَّتِی بِوادٍ غَیْرِ ذِی زَرْعٍ عِنْدَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنا لِیُقِیمُوا الصَّلاهَ
پروردگارا! من (یکی) از ذرّیّه ام را در وادی (و درّه ای بی آب و) بی گیاه،در کنار خانه گرامی و با حرمت تو ساکن ساختم.پروردگارا! (چنین کردم) تا نماز برپا دارند…. «ابراهیم -۳۷»
محور و مقصد حرکت ابراهیم نماز است و اهل نماز، باید محبوب باشد.
۷-حضرت ابراهیم و اسماعیل (ع): رَبَّنا وَ اجْعَلْنا مُسْلِمَیْنِ لَکَ وَ مِنْ ذُرِّیَّتِنا أُمَّهً مُسْلِمَهً لَکَ
حضرت ابراهیم واسماعیل: پروردگارا ! ما را تسلیم فرمان خود قرارده و از نسل ما نیز امّتی که تسلیم تو باشند قراربده. (بقره -۱۲۸)
توجّه به نسل و فرزندان، یک دورنگری عاقلانه و خداپسندانه است که حاکی از وسعت نظر و سوز وعشق درونی است وبارها در دعاهای حضرت ابراهیم آمده است.
۸-حضرت ابراهیم(ع) : رَبَّنا وَ ابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولاً مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِکَ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ وَ یُزَکِّیهِمْ …
حضرت ابراهیم (ع) می فرماید: پروردگارا! در میان آنان (مردم و ذریّه من) پیامبری از خودشان مبعوث کن تا آیات تو را بر آنها بخواند و به آنان کتاب و حکمت بیاموزد و( از مفاسد فکری، اخلاقی و عملی) پاکیزه شان نماید،…. (بقره -۱۲۹)
علم ودانش زمانی نتیجه می دهد که همراه با بینش و حکمت،و همراه با تزکیه و تقوا باشد.
۹-حضرت زکریا (ع) : إِنِّی خِفْتُ الْمَوالِیَ مِنْ وَرائِی…….. فَهَبْ لِی مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا .
حضرت زکریا (ع) می فرماید: همانا من برای پس از (مرگ) خود، از بستگانم بیمناکم ،…….. پس از جانب خود جانشینی(فرزندی) به من عطا بفرما. « مریم-۵ »
مراد از «وَلِیًّا» در این آیه، فرزند صالحی است که جانشین پدر باشد. چرا که مردان خدا، از وارث بد می ترسند.
۱۰- حضرت زکریا (ع) : رَبِّ …. یَرِثُنِی َ …. وَ اجْعَلْهُ رَبِّ رَضِیًّا.
(خداوندا! به من جانشینی عطا کن که وارث من باشد …. پروردگارا ! او را پسندیده قرار بده. (مریم -۶)
۱۱-وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّیّاتِنا قُرَّهَ أَعْیُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِینَ إِماماً
و بندگان خدای رحمان کسانی هستند که می گویند: پروردگارا! به ما از ناحیه همسران و فرزندانمان مایه روشنی چشم عطا کن و ما را پیشوای پرهیزگاران قرار بده. ( فرقان -۷۴)
آری ، انسان در برابر همسر و فرزند و نسل خود متعهّد است و باید برای عاقبت نیکوی آنها تلاش و دعا کند. و در تربیت آنان علاوه بر علم وتلاش باید از خدا نیز کمک بخواهد. چون فرزند صالح، نور چشم است. تشکیل خانواده و داشتن همسر و فرزند و دعا برای بدست آوردن آنها، مورد توجّه اسلام است و عهده دار شدن امامت و رهبری متّقین، ارزشمند است و در دعا و درخواست ها باید به حداقل اکتفا نکرد و بلند همّت باشیم .
۱۲- مادر حضرت مریم (ع) : إِنِّی أُعِیذُها بِکَ وَ ذُرِّیَّتَها مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجِیمِ
مادرحضرت مریم (ع) :پروردگارا! من او را و فرزندانش را از (وسوسههاى) شیطان رانده شده، در پناه تو قرار مىدهم. (آل عمران -۳۶)
بلی باید برای فرزندان، نام نیکو انتخاب کنید و قبل از هر چیز، به فکر سلامتی فرزند از شرّ شیطان باشید. تنها فرزندان بلافصل را در نظر نگیرید و با دوراندیشی، نسل های بعدی را نیز در نظر داشته باشید، برای تأمین سعادت فرزند، تنها به تربیت خود متّکی نباشیم، او را به خدا بسپاریم چونکه توانایی های ما محدود و عوامل انحراف زیاد است. و همواره بدانیم که شیطان، دشمن دیرینه نسل بشر است.
بارالها! این افتخار بزرگى را که به ما مرحمت فرمودى که مدعیان آئین پاک تو باشیم هرگز از ما سلب مکن .
منبع: تفسیر سوره نمونه آیت الله مکارم شیرازی و تفسیر نور استاد قرائتی
