«بهترین الگوها و اسوه‌ها»
باسمه‌تعالی
«بهترین الگوها و اسوه‌ها»
محمد بارونی
در طول تاریخ همه انسان‌ها به دنبال الگو و اسوه‌هایی بوده‌اند که به آنان دل ببندند و از رفتار و کردار آنان سرمشق بگیرند و مثل آنان شوند؛ لذا مکتب‌های الهی و ادیان آسمانی که به دنبال هدایت و کمال انسان بوده‌اند، الگوهایی را به پیروان خود معرفی کرده‌اند. چنانچه در آیات قرآن کریم می‌بینیم که خداوند متعال نسبت به نقش الگوها در پرورش انسان‌ها توجه و تأکید خاصی دارد و در موارد متعددی پیامبران، انسان‌های صالح و امت‌ها را به‌عنوان اسوه و نمونه معرفی کرده است.
از اسوه‌ها و الگوهایی که قرآن به آن اشاره نموده و مردم را دعوت کرده که از وی سرمشق بگیرند حضرت خاتم الانبیاء، حضرت محمد (صلی‌الله علیه و آله و سلم) است. آنجا که می‌فرماید: لَّقَدْ کَانَ لَکُمْ فِی رَ‌سُولِ اللَّهِ أُسْوَهٌ حَسَنَهٌ – احزاب ، ۲۱
در قرآن ویژگی‌های منحصر به فردی برای پیامبر اعظم (ص) بیان شده است، ازجمله اخلاق نیکو، صبر و پایداری، رحمت و مهربانی، عبادت و نیایش، شور و مشورت، و …
یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های پیامبر عزیزمان (ص) استواری اخلاق است (وَ إِنَّکَ لَعَلی خُلُقٍ عَظِیمٍ – قلم، ۴)و همین استواری اخلاق و خلق عظیم بود که مردم گرداگرد حضرت جمع می‌شدند و به دین اسلام ایمان می‌آوردند و به او عشق می‌ورزیدند.
در طول زندگی پیامبر خاتم (ص) موارد بسیار زیادی از رحمت و مهربانی رسول خدا (ص) ، چه در رابطه با کفار و چه در ارتباط با مسلمانان وجود دارد، چنانچه در تاریخ می‌خوانیم که پیامبر رحمت (ص) در آغاز بعثت مورد انواع آزارها و اذیت کفار مکه قرار گرفت، اما در جریان فتح مکه که همگان منتظر انتقام وی بودند، از همه آنان گذشت و همه را آزاد کرد و فرمود: امروز بر شما سرزنشی نیست و خدا همه شما را می‌بخشد.
آری! پیامبر خدا الگوی ارزشمندی برای همه انسان‌هاست و ما که مفتخر به دوستی با او هستیم، باید سیره و سنت وی را در همه ابعاد زندگی خود ساری و جاری نماییم، چرا که اعتقاد داریم تمام اعمال، حرکات، سکنات و گفته‌های او ازطریق وحی انجام‌گرفته است و لذا سنت و سیرت آن حضرت برای ما حجت است و اطاعت از سیره و سنت او اطاعت از خداوند است. (مَنْ یُطِعِ الرَّسُولَ فَقَدْ أَطاعَ اللَّه – نساء، ۸۰)
در احادیث، در اهمیت و فواید اخلاق نیکو توصیه‌های بسیار فراوانی شده است، از جمله:
حضرت امام حسن (ع) می‌فرمایند: خوش‌اخلاقی سرآمد کار نیک است.
حضرت محمد (ص) می‌فرمایند: اخلاق نیک به این است که اگر کامیاب شده‌ای راضی باشی و اگر نشدی عصبانی نشوی.
امیرالمؤمنین علی (ع) می‌فرماید: انسان در اثر خوش‌اخلاقی به درجه نمازگزاران روزه‌دار می‌رسد.
و حضرت امام صادق (ع) می‌فرمایند: اخلاق نیکو سبب نابودی گناهان است همان گونه که خورشید ناپاکی‌ها را می میراند.
در پایان باید گفت که در الگوگیری، حضور یا عدم حضور افراد چندان مهم نیست؛ بلکه چه‌بسا کسانی که درگذشته‌ای دور زندگی می‌کردند، بهتر از بسیاری از مصاحبان بتوانند الگو واقع شوند. گذشت زمان هم چیزی را عوض نمی‌کند، زیرا محور اصلی در الگوگیری، اصول کلی تربیتی و ارزش‌های اخلاقی است که با مرور زمان، پوسیده و کهنه نمی‌شود. چنانچه مقام معظم رهبری در این باره می‌فرمایند:
«من معتقدم که براى جوان مسلمان، به‌خصوص مسلمانى که با زندگى ائمّه اطهار علیهم‌السلام و خاندان پیامبر اکرم صلی‌الله علیه و آله و مسلمانان صدر اسلام آشنایى داشته باشد، پیداکردن الگو مشکل نیست و الگو هم کم نیست. البته در زمان خودمان هم الگو داریم. امام راحل الگوست. این جوانان بسیجى ما الگو هستند؛ هم کسانى که شهید شدند و هم کسانى که امروز زنده‌اند. البته طبیعت انسان این‌گونه است که درباره کسانى که رفته‌اند و شهید شده‌اند، راحت‌تر حرف می‌زند. ببینید چه الگوهایى مى‌شود پیدا کرد.»
خداوندا! به ما توفیق بده تا بتوانیم رفتار و گفتار پیامبر عزیزمان را به‌عنوان سبک زندگی قرار دهیم.
