«اوقات فراغت در نگاه قرآن و احادیث»
باسمه تعالی
« اوقات فراغت در قرآن و احادیث »
از مهم‌ترین سرمایه‌هایی که خدای متعال به آدمیان عطا کرده، عمر انسان است. اگر انسان از این فرصت به‌خوبی استفاده کند، می‌تواند به هدف آفرینش خود که همانا رسیدن به فلاح و رستگاری است دست یابد.
در گذران زندگی فرصت‌هایی پیش می‌آید که افراد اوقات خود را به دور از وظایف اصلی می‌گذراند که به آن اوقات فراغت می‌گویند. به عبارتی اوقات فراغت مدت زمانی است که پس از انجام کار موظف روزانه، باقی‌مانده است و انسان فرصت دارد که با میل و رغبت خود فعالیت خاصی را انتخاب کند و انجام دهد.
بر اساس دستور قرآن در سوره انشراح مؤمن باید پس از فارغ شدن از کار روزانه، به کار دیگری بپردازد (فَإِذَا فَرَغْتَ فَانصَبْ) ، هرگز بیکار نماند، تلاش و کوشش را کنار نگذارد و پایان کار مهمی را، کار دیگری قرار بدهد و در تمام این حالات به خدای یکتا تکیه کند و به‌سوی او توجه نماید (وَإِلَى رَبِّکَ فَارْغَبْ)
در روایات بسیاری ائمه معصومین (ع) در این خصوص مطالب بسیار زیبایی بیان کرده‌اند. امام سجاد(ع) در مناجاتی که با خدای خود دارد، می‌فرمایند:
” خداوندا! اگر برای ما فراغتی از کارهای دنیا مقدور فرموده‌ای، پس آن را فرصتی همراه با سلامتی قرار بده که در آن رنجی حاصل نشود و ملالتی به وجود نیاید،
تا این که فرشتگانی که به نیت ثبت گناهان ما مأمورند با صحیفه‌ای خالی از گناه از پیش ما بروند و فرشتگان مأمور به نیکی‌ها، خوشحال از اعمالی که از ما نوشته‌اند از نزد ما برگردند . (صحیفه سجادیه – دعای ۱۱)
امام علی (ع) نیز در باره استفاده از اوقات فراغت می‌فرمایند: فرصت‌هایی پیش‌آمده را صید کنید که اگر از دست بروند، دیگر آن‌ها را به دست نمی‌آورید. (غررالحکم، ح ۶۴۴۳)
با توجه به این که اوقات فراغت قسمتی از عمر باارزش انسان است و این اوقات زود گذرند و به‌آسانی به دست نمی‌آیند و ازدست‌دادن آن موجب ناراحتی و پشیمانی می‌شود، شایسته است از این اوقات، بر اساس میل و انگیزه، بهترین استفاده شود.
به گفته صاحب‌نظران، استفاده درست از اوقات فراغت سبب ” تأمین بهداشت روانی” فرد می‌شود. چرا که پرداختن به اموری که بر اساس میل و رغبت صورت می‌گیرد، نوعی رضایت خاطر را به دنبال دارد که در پرتو آن نگرانی‌ها و اضطراب‌ها از بین می‌روند و فرد به آرامش خیال دست می‌یابد.
اوقات فراغت مناسب‌ترین فرصتی است که فرد از طریق مطالعه، تحقیق و پژوهش، شرکت در جلسات آموزشی، علمی، دینی، اخلاقی، هنری و … به توسعه مهارت‌های شناختی می‌پردازد.
اوقات فراغت زمان مناسبی است تا فرد ازطریق فعالیت‌های ورزشی و پرورش جسم، بدنش را سالم نگه دارد تا مهمان خوبی برای روح و روان باشد. چرا که ورزش ضمن آن که نوعی بازی و عملی نشاط‌انگیز است می‌تواند برای مدتی فرد را از نگرانی‌ها و دل‌شوره‌ها دور کند.
اوقات فراغت زمان خوبی است که فرد به دور از قالب‌های تکراری، آزادانه و با رضایت خاطر اندیشه کند و به تفکر خلاق که خمیرمایه اختراعات بشری است، بپردازد.
اوقات فراغت از آن جهت که سبب تأمین بهداشت روان، توسعه مهارت‌های شناختی، پرورش جسم و ظهور استعدادها و خلاقیت‌ها است می‌تواند در رشد و تعالی شخصیت فرد و رشد و تعالی فرهنگی جامعه مؤثر واقع شود.
پس بیاییم برای اوقات خود برنامه‌ریزی کنیم و از اوقات فراغت خود بهترین بهره‌ها را ببریم.
