« راهی برای نجات و رهایی »
باسمه تعالی
« راهی برای نجات و رهایی »
محمد بارونی
پروردگار مهربان از همان ابتدای خلقت، برای هدایت و راهنمایی انسان، این بهترین و برترین آفریده خودش، رسولانی را منصوب کرد، تا آنان با بیان دستورات و دعوت به نیکی ها، انسان بتوانند به سلامتی از این دنیای موقت عبور کند و وارد دنیای جاوید و ابدی شود.
یکی از این رهبران الهی که قرآن از او به عظمت یاد کرده است و وظیفه هدایت گری را به عهده داشته است، حضرت یونس(ع) می باشد.
حضرت یونس(ع) فرزند متى و لقب او ذوالنون (صاحب ماهى ) است و این لقب به خاطر آن است که سرگذشت او بـا داستان ماهى گره خورده است، وی از پیامبران معروفى است که ظاهراً بعد از حضرت موسى(ع) و هارون قدم به عرصه وجود گذاشته است و بعضى او را از اولاد هود و ماموریت او را هدایت باقیمانده قوم ثمود دانسته اند.
سرزمین ظهور او منطقه اى از عراق، بنام نینوا بوده و نوشته اند وی در حدود ۸۲۵ سال قـبـل از مـیـلاد حـضـرت مسیح(ع) رسالت پیامبری به عهده داشته است و هم اکنون در نزدیکى کوفه در کنار شط، قبر معروفى بنام یونس وجود دارد.
بر اساس روایات اسلامى حضرت یونس(ع) سـال هـا در مـیـان قـومـش به دعوت و تبلیغ مشغول بود، ولى هر چه کوشـش کـرد، ارشـادهـایـش در دل آنهـا مؤثر نیفتاد، پس خشمگین شد و آن محل را ترک کرد و به سوى دریا رفت، در آنجا بر کشتى سوار شد. در میان راه، دریا متلاطم گـشـت، چـیـزى نمـانـده بـود که همه اهل کشتى غرق شوند.
ناخداى کشتى گفت: من فکر مى کنم در میان شما بنده فرارى وجود دارد که باید به دریا افکنده شود و یا گفت : کشتى زیاد سنگین است و باید یک نفر را به قید قرعه به دریا بیفکنیم، به هرحال چند بار قرعه کشیدند و در هر بار به نام یونس درآمد! او فهمید در این کار سرى نهفته است و تسلیم حوادث شد.
هنگامى که او را به دریا افکندند، نهنگ عظیمى او را در کام خود فرو برد و خدا او را به صـورت اعـجـازآمـیـزی زنـده نگه داشت. سرانجام او متوجه شد ترک اولائى انجام داده، به درگاه خدا روى آورد و به تقصیر خود اعتراف نمود، خدا نیز دعاى او را استجابت فرمود و از آن تنگنا نجاتش داد.
در آیات ۸۸-۸۷ سوره انبیاء آمده است :
وَذَا النُّونِ إِذْ ذَهَبَ مُغَاضِبًا فَظَنَّ أَنْ لَنْ نَقْدِرَ عَلَیْهِ فَنَادَى فِی الظُّلُمَاتِ أَنْ لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ ﴿٨٧﴾ فَاسْتَجَبْنَا لَهُ وَنَجَّیْنَاهُ مِنَ الْغَمِّ وَکَذَلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ ﴿۸۸﴾
و ذاالنون (یونس) را (به یاد آور) در آن هنگام که خشمگین ( از میان قوم خود) رفت، و چنین مىپنداشت که ما بر او تنگ نخواهیم گرفت
(اما وقتی که در کام نهنگ فرو رفت) در آن ظلمت هاى متراکم صدا زد: ( خداوندا! ) جز تو معبودى نیست! منزهى تو! من از ستمکاران بودم! » (۸۷) پس ما دعاى او را به اجابت رساندیم و از آن اندوه نجاتش بخشیدیم و اینگونه مؤمنان را نجات مىدهیم! (۸۸)
جـمـله پـر مـعـنـى « وَکَذَلِکَ نُنْجِی الْمُؤْمِنِینَ» نـشان مى دهد آنچه بر سر یونس آمد از گرفتارى و نـجات یک حکم خصوصى نبود، بلکه جنبه عمومى و همگانى دارد.
آری ، بسیـارى از حوادث غم انگیز و گرفتاری هاى سخت و مصیبت بار مولود گناهان ما است و هرگاه انسان به همان سه نکته اى که حضرت یونس(ع) توجه کرد توجه پیدا کند، نجات و رهائى حتمى خواهد بود:
۱- توجه به اینکه هیچ معبود و هیچ تکیه گاهى جز« الله » نیست.
۲- پاک شمردن خدا از هر عیب و نقص و ظلم و ستم و هرگونه گمان سوء در باره ذات پاک او.
۳- اعتراف به گناه و تقصیر خویش .
از پیامبرگرامی اسلام (ص) نقل شده است که فرمود: یکى از نام هاى خدا که هرکس او را با آن بخواند به اجابت مى رسد، و هرگاه با آن چیزى را طلب کند به او مى دهد، دعاى یونس است.
و چه زیباست که همیشه و بخصوص در این ایام که بیماری منحوس کرونا همه عالم را فرا گرفته است، دست به دعا برداریم و زمزمه کنیم و با خود بگوییم « لا إِلَهَ إِلا أَنْتَ سُبْحَانَکَ إِنِّی کُنْتُ مِنَ الظَّالِمِینَ» و زیباتر این است که این دعا را در بهترین حالت عبادت که همان سجده است، بیان نماییم. باشد که خداوند رحمان و رحیم دعاى ما را به اجابت برساندیم و از غم و اندوه نجاتمان ببخشید.
منبع: تفسیر نمونه آیت الله مکارم شیرازی
